powieść epistolarna

Oglądasz wypowiedzi wyszukane dla słów: powieść epistolarna

Temat: (proza epistolarna)
Tomaszek :
[...]

Mimo to mam ochotę anemicznie obstawać
przy swoim; "na pokaz" zakłada wszak szersze i
niedoprecyzowane audytorium.

Noooo. Aaale węęższeee,sprecyzowaaane,moooże czaaasem
skuteeeczniej mobilizooować doo odstawieeeenia pokazóóóówyy.
Jaaak autorooowi na niiim zaleeeeży :-)

Znaczy kanał jest zwykle wtedy,gdy ktoś naprawdę pisał
wyłącznie do szuflady,a nagle odkrył możliwość anonimowego
udostępnienia dzieł światu.W gazetce osiedlowej albo
Internecie.

Notabene "Listy do Pani Z."

same w sobie są najostatniejszym możliwym przykładem
twórczości "nie na pokaz", jako że - tu wyjaśnienie dla
niedoinformowanych czytelników tego wątku - stanowią
"powieść epistolarną", a więc są fikcją czystą
przeczystą.

Ja jestem niedoinformowana,właśnie skończyłam 3. tom : wiesz
na pewno?
Bo aluzje są tak starannie wyreżyserowane(?),że
myślałam,iż -oczywiście,na użytek gatunku-ale jednak wybrał
sobie jakąś istniejącą znajomą i już się zaciekawiłam,kto
to.

| A do niektórych mężczyzn samo się pisze poezją.
Naprawdę?! A to szczęściarze!... :)

Szowinista męski. Mówi się: "a do kobiet-wszystkich" ;-)

Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: JK Rowling
W news:slrnbfb02a.t7g.leszek@deith.dom.pl,
Leszek Krupiński <les@php.netnapisał(a):

Tak, jeśli pisze swoje powieści na usenecie :)
Ale to by było nawet ciekawe. Można by flejmy robić z bohaterami,
skarżyć się do abuse że jakaś zła postać spamuje, robić crossposty,
ntg'i i inne lokalne przyjemności usenetu.

Parę blogów już opublikowano, więc w sumie czemu nie powieść Usenetowa?
Forma w pewnym sensie (powieść epistolarna) istnieje od wieków, tylko
trochę specyfiki współczesnej i można pisać. ;)

Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: JK Rowling

Konrad Brywczynski <kon@brywczynski.tkwrote:
Parę blogów już opublikowano, więc w sumie czemu nie powieść
Usenetowa? Forma w pewnym sensie (powieść epistolarna) istnieje
od wieków, tylko trochę specyfiki współczesnej i można pisać. ;)

Co rozumiesz przez "powieść usenetową"? Bo jeżeli powieść usenetowa
to taka, która oddaje jego specyfikę, to trochę takich już jest.

PS. Kiedyś rozważałam zanabycie czegoś, co nazywało się "Samotność
w Sieci", ale po pobieżnym przejrzeniu szybko stwierdziłam, że to kolejna
książka o miłości, zamiast e-maili można było dać papierowe liściki i
wyszłoby na jedno. Nie kupiłam.

pozdrawiam
K.

Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: Literackie opisy pisania listu miłosnego ?
Cierpienia młodego Wertera - to powieść epistolarna - prawie cała
napisana jest w formir listów. W Nad Niemnem Zygmunt Korczyński
przesyła list miłosny Justynie. Kordian raczej nie pisze żadnego
listu, w glorii nie ma na pewno listów. W Lalce na pewno Wokulski
pisywał listy, szkice węglem odpadają, miłosierdzie gminy odpada -
nic tu nie ma. W podręczniku jest fr."Nowej Heloizy" - to też
powieść epistolarna, można się odwołać. Wybierz kilka przeczytaj i
będziesz i podobieństwa i różnice, bo listy są miłosne ale w innym
stylu pisane.Musisz je przeczytać, żeby móc porównać. Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: niebezpieczne związki.
Dołączam się do powyższych opinii: dla mnie to jedna z najlepszych powieści,
jakie czytałam. Dodam tylko, że sięgnęłam po nią będąc nastolatką i
spodziewałam się nudy (powieść epistolarna!), a tu taka niespodzianka...
Pomijając tematykę książki, mój podziw wzbudziła forma powieści, gdyż nie
przypuszczałam, że w tak genialny sposób można przedstawić ludzkie zachowania,
ich motywy za pomocą bądź co bądź korespondencji.
Film też dobry, ale jednak wolę książkę. Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: Milorad Pavic "Słownik chazarski"
Idąc tokiem myślenia Itka
do "Słownika Chazarskiego" nie należy zaglądać nie będąc specjalistą (minimum
magisterka? może matura z historii starczy?) w nastepujących dziedzinach
(zostawiajac na boku Chazarów):
- historia chrześcijaństwa (całe dwa tysiące lat) ze szczególnym uwzględnieniem
wczesnego średniowiecza i efektów Wielkiej Schizmy w 1054 roku
- historia (rozpowszechniania) islamu
- Bizancjum
- plemiona tureckie
- Holocaust
- botanika
- Biblia
- drukarstwo w Polsce siedemnastego wieku
- siedemnastowieczny Stambuł
- rekonkwista
- siedemnastowieczne Bałkany
- medycyna sądowa
- bezsenność
- mity i wierzenia ludowe połowy Europy
- żywoty świetych
- seksuologia
- "Iliada" i Odyseja"
- zoologia
- astronomia
- powieść epistolarna
- hipika

Moim zdaniem trzeba też znać sytuację w Jugosłowii w czasie pisania książki
przez Pavica oraz twórczość współczesnych mu pisarzy, przynajmniej krajów
Jugosławii (od Selimovica i Andrica do Kisa i Bulatovica), choć może nie
wystarczyć...

Szukajac następnych stopni powiązań dochodzi się do wniosku, ze trzeba wiedzieć
wszystko, inaczej do powieści nie podchodź. Tak jak zresztą do każdej innej
książki. Im wiecej wiesz, tym w rzeczywistosci wiesz mniej.
Wniosek: Nie czytać!
Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: Milorad Pavic "Słownik chazarski"
Zapomnialem jeszcze:
nie slyszec/nie miec pojecia/nie wiedzieć nic o nastepujacych rzeczach:
- historia chrześcijaństwa (całe dwa tysiące lat) ze szczególnym uwzględnieniem
wczesnego średniowiecza i efektów Wielkiej Schizmy w 1054 roku
- historia (rozpowszechniania) islamu
- Bizancjum
- plemiona tureckie
- Holocaust
- botanika
- Biblia
- drukarstwo w Polsce siedemnastego wieku
- siedemnastowieczny Stambuł
- rekonkwista
- siedemnastowieczne Bałkany
- medycyna sądowa
- bezsenność
- mity i wierzenia ludowe połowy Europy
- żywoty świetych
- seksuologia
- "Iliada" i Odyseja"
- zoologia
- astronomia
- powieść epistolarna
- hipika

Pozdr. Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: Najsłynniejsze powieści dla kobiet
Mnie najbardziej podobały się te książki z tego cyklu:
powieść epistolarna - "Niebezpieczne związki" Choderlos de Laclos
Forda - "Róże i kapryfolium"
G. Eliot - "Młyn nad Flossą"
Dumasa "Królowa Margot" - zawiera liczne polonica
E. Bronte - "Wichrowe wzgórza" - większości znane
M. Mitchell - Przeminęło z wiatrem - bardzo sprawna narracja

Oprócz, wszystkim znanych, tytułów pojawiają się powieści rzadko wydawane,
które poznaję po raz pierwszy np. wymienione wyżej "Róże i kapryfolium"
czy "Młyn nad Flossą".
Teraz przypominam sobie książkę z wczesnej młodości - "Hrabiego Monte Christo",
oznaczoną numerami 33 i 34, a przede mną PAMIĘTNIKI Casanovy, DZIWNE LOSY JANE
EYRE C. Bronte, TARGOWISKO PRÓŻNOŚCI Thackeraya i Żeromskiego DZIEJE GRZECHU -
38 nr.
Czy ktoś z Państwa wie, ile będzie wydanych książek w tym cyklu?
Na str. int. Hachette niczego nie ma.

Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: Zacisze, czyli o nieśmiertelności starego domu
"W opowiadaniu "Stilleben" i w powieści filozoficznej "Zacisze, albo o nieśmiertelności duszy" opisuje swój dom jako idyllę na uboczu miejskiego zgiełku."

wbrew pozorom chodzi tylko o jeden i ten sam utwór literacki: powieść epistolarną pod tytułem "Still-Leben,_oder_Ueber Unsterblichkeit_der_Seele" pisaną w formie listów do przyjaciółki pod mottem z "de_rerum_natura_I" lucretiusa (110-117):

"nunc ratio nulla est restandi, nulla facultas,
aeternas quoniam poenas in morte timendum.
ignoratur enim quae sit natura animai,
nata sit an contra nascentibus insinuetur
et simul intereat nobiscum morte dirempta
an tenebras Orci visat vastasque lacunas
an pecudes alias divinitus insinuet se,"

Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: Czy są już dane na temat zabitych i rannych po meczu ze Szczakowianka?
Czy są już dane na temat zabitych i rannych po meczu ze Szczakowianka?
Interesuje mnie przede wszystkim liczba niewinnych ofiar! bardzo ciesze sie też
na kolejne listy do GW:) tym razem już pewnie z zaświatów bo pewnie na
Szczakowiance udało nam się wszystkich wiernych kibiców Lecha zabić, co więcej
udało nam sie zamasakrować również tych kibiców którzy nie byli na meczu a
pisali listy! mam też pytanko do gazety czy planuje wydać jakąś powieść
epistolarną(kiedyś bardzo popularny gatunek) może warto go odświeżyć? Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: Smutek i panika
suchyx, jeśli chodzi o błędy wszelakiego rodzaju językowe, to najskuteczniejsza
jest LEKTURA.w dzisiejszych czasach rozrywka zdecydowanie zaniedaban. Na
początek polecam coś latwego, lejkkiego i przyjemnego - powieść
epistolarną "Niebezpieczne związki" - formuloewanie my śli w formie listownej i
ich lektura niesamowicieusprawnia zfdolnosć wysławiania się - naprawdę polecam.
trzymaj się "ulubieńcu tego czata":P
;)

spastyczka:) Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: Smutek i panika
spastykoojaca napisała:

> Na
> początek polecam coś latwego, lejkkiego i przyjemnego - powieść
> epistolarną "Niebezpieczne związki" - formuloewanie my śli w formie listownej
i
>
> ich lektura niesamowicieusprawnia zfdolnosć wysławiania się - naprawdę
polecam.
LISTY św. PAWŁA!
asa
Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: (proza epistolarna)
Grażyna Leśniak <GrazynaLesn@poczta.fmwrote in
message

Tomaszek :

| Cóż, nie jestem pewien, że to ja. Ten
wiersz-niewiersz
| jest mojego autorstwa w 10-20 procentach; reszta -
to
| dosłownie przepisane fragmenty rzeczywistego listu,
jaki
| wpadł mi w ręce.
[...]
| Taki też był cel eksperymentu:
| sprawdzić "siłę przebicia" emocji szczerych,
| autentycznych i nie przeżywanych na pokaz.

? Autorka do siebie pisała ten list?
W wojnie o emocje "nieautentyczne" zacytuję piękny
kawałek,bo akurat czytam :

"Myśl,że miałbym coś pisać dla siebie ,napełnia mnie
obrzydzeniem.Niech mi Pani wierzy :nikt nie pisze dla
siebie,potomność to pojęcie stworzone przez
grafomanów.
[...]Pani adres jest mi potrzebny właśnie po to,żeby
pisać z
ryzykiem,tzn.nie dla siebie.Pani gwarantuje mi
formę,ponieważ ja sam nie jestem dla siebie
adresem.Forma
musi być zwróceniem się do kogoś,udawaniem przed
kimś,akcją
przeciw komuś.Intymne wynurzenia wobec siebie samego
są
prawie w stu procentach wyłgiwaniem się z formy.Scena
,myśl,obserwacja muszą być komuś przedłożone,ktoś musi
odczuć ich agresję,zobaczyć wycelowaną w siebie lufę.W
sztuce nigdy nie przykłada się lufy do własnej
skroni.Można
najwyżej pozorować samobójstwo;prawdziwy strzał jest
przeznaczony dla innych."
Kazimierz Brandys,"Listy do Pani Z."

Czyli protestuję przeciw Twojemu zdefiniowaniu tego
eksperymentu: adresat był gwarantem formy autorki.

Protest rzecz jasna przyjęty. Przytoczony cytat nie mógł
trafić celniej. Jednakże rozumiem, że w gruncie rzeczy
atakujesz nieporadność mojej wypowiedzi, a nie plan
Eksperymentu. Może powinienem zastąpić "na pokaz" przez
"pod publikę"? Mimo to mam ochotę anemicznie obstawać
przy swoim; "na pokaz" zakłada wszak szersze i
niedoprecyzowane audytorium. Notabene "Listy do Pani Z."
same w sobie są najostatniejszym możliwym przykładem
twórczości "nie na pokaz", jako że - tu wyjaśnienie dla
niedoinformowanych czytelników tego wątku - stanowią
"powieść epistolarną", a więc są fikcją czystą
przeczystą.

A do niektórych mężczyzn samo się pisze poezją.

Naprawdę?! A to szczęściarze!... :)

Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: Powieść Epistolarna
Cześć

Poszukuje informacje na temat powieści epistolarnej.

Może ktoś z was ma coś na ten temat?

Był bym bardzo wdzięczny ;)

Prosze o kontakt na maila: d@grok.otd.pl

Dziękuje i pozdrawiam:
Dadi

Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: Literackie opisy pisania listu miłosnego ?
a może "Niebezpieczne związki" Choderlosa de Laclosa?? także powieść
epistolarna.
Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: Punkty za walory?
Ja na probnej napisalam ze Werter to powiesc epistolarna i dostalam jeden punkt
za walor ;] Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: Serial na dwa długopisy
nowy nurt literatury:)- powieść epistolarna feministyczna ??? Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: Jane Austen-pilne-matura ustna 8.05 !!
Były to pierwsze powieści wydane pod nazwiskiem Jane Austen.

Twórczość [edytuj]

Powieści [edytuj]
Sense and Sensibility (Rozważna i romantyczna) - 1811
Pride and Prejudice (Duma i uprzedzenie) - 1813
Mansfield Park - 1814
Emma - 1815
Northanger Abbey (Opactwo Northanger) - 1817, wydanie pośmiertne
Persuasion (Perswazje) - 1817, wydanie pośmiertne

Utwory krótsze [edytuj]
Lady Susan – wczesna (napisana prawdopodobnie ok. 1795 r.) powieść
epistolarna, niewydana za życia autorki.
The Watsons (Watsonowie) – niedokończona powieść zaczęta
prawdopodobnie ok. 1803 roku. Praca nad książką została przerwana
prawdopodobnie ze względu na śmierć ojca Jane Austen w 1805 roku.
Sanditon - pracę nad tą powieścią przerwała śmierć autorki.

Juvenilia [edytuj]
The Three Sisters
Love and Freindship
The History of England
Catharine, or the Bower
The Beautifull Cassandra

Filmy zrealizowane na podstawie powieści [edytuj]
Duma i uprzedzenie - 1938 (TV), 1940, 1952, 1958,1967 (TV), 1980,
2003, 2005; w 2004 r. zrealizowano także specyficzną, indyjską
wersję pt. Bride and Prejudice; oraz w 1995 (serial TV)
Rozważna i romantyczna - 1971 (TV), 1981 (TV), 1995 (Film), 2008
(serial BBC)
Mansfield Park - 1983 (TV), 1999, 2007
Emma - 1972 (TV), 1996 (TV), 1996
Opactwo Northanger - 1986 (TV), 2007
Perswazje - 1960 (TV), 1971 (TV), 1995, 2007 (ITV)

Filmy biograficzne [edytuj]
Zakochana Jane 2007, reżyseria Julian Jarrold, w roli Jane Austen
Anne Hathaway
Miss Austen Regrets 2007 (TV), w roli Jane Austen Olivia Williams

Kontynuacje powieści (innych autorów) [edytuj]
Powieści Jane Austen mają liczne kontynuacje, na ogół utrzymane w
konwencji typowego współczesnego romansu. Pozycje przełożone na
język polski:

Julia Barret: Zarozumiałość (cd. Dumy i uprzedzenia), Trzecia
siostra (cd. Rozważnej i romantycznej)
Joan Austen-Leigh (cioteczna prawnuczka Jane Austen): Świat Emmy
(cd. Emmy), Emma i inni (cd. Świata Emmy)
Emma Tennant: Zakochana Emma (cd. Emmy), Pemberley (cd. Dumy i
uprzedzenia), Niedobrana para (cd. Pemberley), Eleonora i Marianna
(cd. Rozważnej i romantycznej)
Joan Aiken: Córka Elizy (cd. "Rozważnej i romantycznej")

Ciekawostki
W 2006 włoskie wydawnictwo kart do gry, kolekcjonerskich i
tarotowych Lo Scarabeo opublikowało talię Tarot Jane Austen, w
której symbolika i znaczenie wróżebne kart tarota zostały
przedstawione za pomocą scen z książek Jane Austen.

Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: prezent
prezent
ANTYK
1.Sofokles „Król Edyp” (katharsis, mimesis, konflikt tragiczny, wina
tragiczna, tragedia antyczna)

ŚREDNIOWIECZE/RENESANS
1.Dante Alighieri „Boska komedia” (poemat)

BAROK
1.William Szekspir „Makbet” (żądza władzy, dramat szekspirowski)
2. Molier „Świętoszek” (obłuda, satyra społeczna, komedia)

ROMANTYZM
1. J.W. Goethe „Cierpienia młodego Wertera” (powieść epistolarna, werteryzm)
2. A.Mickiewicz „Dziady” cz. III (mesjanizm, prometeizm, bunt prometejski,
metafizyka, martyrologia, dramat romantyczny)
3. Z.Krasiński „Nie-Boska komedia” (dramat romantyczny, problem rewolucji,
historiozofia, poezja romantyczna)
4. J.Słowacki „Kordian” (dramat romantyczny, winkelriedyzm, Weltschmerz)
5. J. W. Goethe „Faust” (vanitas, poznanie)
6. A.Mickiewicz “Pan Tadeusz” (epopeja narodowa, idylla, arkadyjski charakter)

POZYTYWIZM
1. M.Konopnicka “Mendel Gdański” (asymilacja Żydów, obrazek, tendencyjność)
2. B.Prus „Kamizelka” (nowela, opowieść o wielkiej miłości)
3. F.Dostojewski „Zbrodnia i kara” (powieść realistyczno-psychologiczna,
szczegółowy opis psychologiczny, wielogłosowość narracyjna)
4. B.Prus „Lalka” (retrospekcje, powieść o „straconych złudzeniach”, „Trzy
pokolenia” – pierwotnie tytuł, powieść panoramiczna, powieść realistyczna,
mimesis, przyczynowo-skutkowy ciąg zdarzeń, zasada prawdopodobieństwa, poetyka
detalu)
5. E.Orzeszkowa „Nad Niemnem”(mowa ezopowa, epopeja przedstawiająca kresy,
mogiły, arkadia, powieść realistyczna, tendencyjna, tradycja, kult pracy)
6. H.Sienkiewicz „Potop” (elementy baśniowe, westernowe, gawędy szlacheckiej,
epopei; powieść historyczna)
7. E.Orzeszkowa „Gloria victis” (vae victis – biada zwyciężonym, gloria victis
– chwała zwyciężonym – parafraza; nowela o tematyce patriotycznej (powstanie
styczniowe))

MŁODA POLSKA
1.S.Wyspiański „Wesele”(dekadentyzm, elementy fantastyczno-symboliczne, dramat)
2.W.S. Reymont „Chłopi” (epopeja chłopska, retardacja, realizm szczegółu,
bogactwo świata przedstawionego)
3.S.Żeromski „Ludzie Bezdomni” (symbole – ubogi rybak, Wenus z Milo, rozdarta
sosna; kwestie bezdomności naturalizm, synkretyzm stylowy, luźna kompozycja)
4.Joseph Konrad „Jądro ciemności” (nielinearny tok narracji, dygresje,
retrospekcja, ironia z tragizmem, połączenie realizmu z symbolizmem,
opowiadanie paraboliczne)

20-LECIE MIĘDZYWOJENNE
1. S.Żeromski „Przedwiośnie”(obraz rewolucji, utopia, przestrzeń mitu)
2. W.Gombrowicz „Ferdydurke” (infantylizm, karykatura, kontrast, powieść
awangardowa, parodia, groteska, kreacjonizm, absurd, odstępstwo od normy;
„przyprawianie gęby”,”upupienie”, „pupa”, „gęba”, „forma”)
3. Z.Nałkowska „Granica” (determinizm: społeczny, psychologiczny, biologiczny;
granica: kompromisu, między klasami, między obiektywnością a subiektywnością)
4. M.Kuncewiczowa „Cudzoziemka” (introspekcja,retrospekcja, powieść
psychologiczna, psychologizm, psychoanaliza, subiektywizm)
5. S.I. Witkiewicz „Szewcy” (deformacja, absurd, groteska, parodia, dramat
awangardowy, dramat paraboliczny)
6. Franz Kafka „Proces”(absurd, egzystencjalizm, moralitet, powieść-parabola,
Everyman, egzystencjalizm, reifikacja, oniryzm, sytuacja kafkowska)

WSPÓŁCZESNOŚĆ
1. Tadeusz Borowski – wybór opowiadań (behawioryzm – przedstawienie bohatera w
praktycznym działaniu, olbrzymia rola dialogu; człowiek zlagrowany, dehumanizacja
2. Gustaw Herling-Grudziński „Inny Świat” (synkretyczna forma –dokument?esej?
autobiografia? Realia obozu sowieckiego; Borowski stracił wiarę, Gruziński nie
utracił wiary w wartości)
3. Michał Bułhakow „Mistrz i Małgorzata” (przestrzeń: realistyczna,
historyczna, fantastyczna, powieść o totalitaryzmie, bezczas, retrospekcja
4. Hanna Krall „Zdążyć przed Panem Bogiem” (niejednorodna formalnie, dokument
beletryzowany, esej, retrospekcje, heroizacja i deheroizacja, świadectwo)
5. Sławomir Mrożek „Tango” (dramat absurdu, dramat o rewolucji, groteska,
czarny humor)
6. Albert Camus „Dżuma” (egzystencjalizm, powieść paraboliczna, bezczas)
7. Witold Gombrowicz „Trans Atlantyk” (groteska, patriarchat, sarmatyzm)

Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: Chyba sie musze wypisać
Powieść - długi utwór narracyjny, opisujący zwykle rozbudowany ciąg zdarzeń.
Praprzodkiem współczesnej powieści był średniowieczny epos rycerski i romans.
Pierwsze dzieła powieściowe zaczęły powstawać w XVI w. Najbardziej popularna
postać powieści, zwana powieścią klasyczną powstała w drugiej połowie XIX
wieku. Powieść do dzisiaj stanowi najbardziej popularny gatunek literacki, z
którego w dużym stopniu wywodzi się film fabularny.

Klasyczna powieść jest pisana prozą, w której występują liczne dialogi, opisy
akcji i natury i jest podzielona na rozdziały liczące od kilku do
kilkudziesięciu stron. Całość liczy od ok. 100 do ok. 500 stron maszynopisu.
Klasyczna powieść posiada wszystkowiedzącego, anonimowego narratora i
wielowątkową, liniową, chronologiczną fabułę. Wiele powieści, zwłaszcza
współczesnych świadomie odchodzi od tego klasycznego schematu.

Franz Karl Stanzel zaproponował trzy podstawowe typy powieści, ze względu na
rodzaj narracji, który to podział przyjął się dość powszechnie teorii
literatury:

powieść auktoralna - w której narrator komentuje wydarzenia, ale między nim, a
światem przedstawionym istnieje dystans; narrator nie jest bohaterem, nie
występuje w świecie przedstawionym - w grupie tej mieści się powieść klasyczna
powieść pierwszoosobowa - w której narrator występuje w świecie przedstawionym
w tym samym miejscu i czasie, co bohaterowie oraz opowiada, co przeżył lub
czego dowiedział się od innych; narrator jednak wie więcej niż pozostali
bohaterowie - jest to najczęstsza forma powieści autobiograficznej
powieść personalna - w której trudno wyczuć obecność narratora, gdyż czytelnik
patrzy na akcję oczami bohatera; brak w niej komentarzy do działań bohaterów,
występuje tylko opis ich zachowań i myśli.
Ze względu na formę występują następujące rodzaje powieści:

powieść epistolarna - pisaną w formie zbioru listów
powieść dialogowa - pisana w formie czystego dialogu - bez fragmentów opisowych
i czysto-narracyjnych
powieść rzeka - stanowiąca zbiór minipowieści, pisanych w porządku
chronologicznym tworzących jedną całość
powieść szkatułkowa - pisana w formie zbioru pozornie z sobą niezwiązanych
opowiadań - np. opowiadających tę samą historię z punktu widzenia różnych
narratorów, lub zbudowanej w formie "opowiadania w opowiadaniu".
strumień świadomości - powieść nie opisująca wydarzeń zewnętrznych lecz
stanowiąca "zapis myśli"
Szczególnymi gatunkami powieści są:

powieść tendencyjna - pisana od początku w celu udowodnienia pewnej, narzuconej
z góry tezy
powieść traktat - w której opisywane wydarzenia są wyłącznie pretekstem do
przekazania treści światopoglądowo-filozoficznych
powieść edukacyjna - w której opisywane wydarzenia służą głównie do przekazania
w przyjemnej formie określonego zasobu wiedzy
powieść parabola - w której opisywane wydarzenia są symboliczną formą
przedstawienia pewnej tezy, niezwiązanej bezpośrednio z samymi wydarzeniami
powieść biograficzna - biografia pisana w formie powieści
Ze względu na zakres tematyczny, rozróżnia się następujące gatunki powieści:

powieść fantastyczna
powieść fantastyczno-naukowa
powieść gotycka
powieść historyczna
powieść kryminalna
powieść przygodowa
powieść psychologiczna
powieść sensacyjna
powieść sentymentalna
powieść społeczno-obyczajowa
powieść sensacyjno-detektywistyczna

Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu

Temat: GENIUSZE SŁOWIAŃSZCZYZNY
DOSTOJEWSKI FIODOR M.
DOSTOJEWSKI FIODOR M.
Nowa encyklopedia powszechna PWN © Wydawnictwo Naukowe PWN SA

DOSTOJEWSKI FIODOR M. (1821–81), powieściopisarz ros.; mistrz prozy psychol.;
1843 ukończył Wojsk. Szkołę Inżynieryjną w Petersburgu, po roku opuścił wojsko
i poświęcił się pracy literackiej. Pierwszy utwór — powieść epistolarna Biedni
ludzie (1846, wyd. pol. 1929), przedstawiająca losy drobnego urzędnika i
zwykłej dziewczyny, zyskała wysoką ocenę krytyki, stawiając Dostojewskiego
wśród wybitnych pisarzy ros. szkoły naturalnej. W dalszej twórczości
Dostojewskiego oddalił się od dominującego kierunku ówczesnej prozy ros.
pogłębiając analizę psychol. postaci; dobro i zło natury ludzkiej,
irracjonalizm psychiki, zagadnienia rozdwojenia wewn. i marzycielstwa stanowią
gł. problematykę utworów: Sobowtór (1846, wyd. pol. w: Sobowtór i inne
opowiadania 1962), Gospodyni (1847, wyd. pol. 1962), Białe noce (1848, wyd.
pol. 1902). W 1849 Dostojewskiego aresztowano za udział w kółku pietraszewców i
skazano na karę śmierci, następnie tuż przed egzekucją ułaskawiono, zamieniając
wyrok na 4 lata katorgi i służbę wojsk.; 1859 wrócił do Petersburga, a
przeżycia z tego okresu wraz z rozmyślaniami o motywach postępowania człowieka
i tajnikach natury ludzkiej zawarł we Wspomnieniach z domu umarłych (1860–62,
wyd. pol. 1897).
Na zesłaniu w światopoglądzie Dostojewskiego nastąpił zwrot ku chrześcijaństwu,
które w najczystszej postaci zachowało się wg niego w prawosł. wierze ludu
ros.; pierwszym artyst. ujęciem nowej problematyki były Notatki z podziemia
(1864, wyd. pol. w wyborze Opowieści 1929), ukazujące destrukcyjny wpływ
indywidualizmu na psychikę ludzką; rozgłos przyniosła mu Zbrodnia i kara (1866,
wyd. pol. 1887–88) poddająca krytyce skrajny indywidualizm prowadzący do
zbrodni; 1867–71 Dostojewski przebywał w zach. Europie; jego rozterki duchowe
znalazły wyraz w powieści Idiota (1868, wyd. pol. 1909), o nieudanej próbie
zbawienia świata przez dobro; krytykę ros. ruchu rewol. zawarł w Biesach (1872,
wyd. pol. 1908); tajemne motywy postępków ludzkich prześledził w Młodziku
(1875, wyd. pol. 1929); problemy religii i ateizmu ukazał w Braciach Karamazow
(1879–80, wyd. pol. 1913), do których swoistym komentarzem jest Dniewnik
pisatiela (1873–81); rozwijał w nim Dostojewski swoją koncepcję
historiozoficzną ujmującą dzieje ludzkości jako walkę trzech idei: katol.,
protest. i prawosł.; głosił tezę o „ros. posłannictwie” hist. i rel.;
nowatorstwo konstrukcji powieściowej — stworzenie wzorów powieści polifonicznej
(wielogłosowej), mistrzostwo penetracji wielowarstwowej świadomości ludzkiej,
głębia analizy psychol., aktualność dialektycznego zespołu pytań moralno-filoz.
połączona z nienarzucaniem ostatecznych rozwiązań, jednoczesna skłonność do
fascynacji i sceptycyzmu oraz bogactwo problemów etycznych i filoz.
uwarunkowały olbrzymi wpływ Dostojewskiego na literaturę ros. i świat.; jako
myśliciel Dostojewski oddziałał na rozwój myśli egzystencjalistycznej, a także
filoz.-rel. w Rosji i we Francji; Z pism (t. 1–11 1955–64); pol. wybory
Opowieści fantastyczne (1979, wznowienie 1988), Z notatników (1979).
S. MACKIEWICZ Dostojewski, Warszawa 1957, wznowienie 1993;
R. PRZYBYLSKI Dostojewski i „przeklęte problemy”, Warszawa 1964;
T. POŹNIAK Dostojewski w kręgu symbolistów rosyjskich, Wrocław 1969;
B. URBANKOWSKI Dostojewski — dramat humanizmów, Warszawa 1978;
D. KUŁAKOWSKA Dostojewski. Dialektyka niewiary, Warszawa 1981;
H. BRZOZA Dostojewski — myśl a forma, Łódź 1984. Dostojewski Fiodor
Michajłowicz (1821-1881) widok strony
znajdź podobne
pokaż powiązane

Dostojewski Fiodor Michajłowicz (1821-1881), prozaik rosyjski. Po śmierci matki
oddany do pensjonatu przez ojca, zamordowanego później przez chłopów. Wyjechał
do Petersburga na studia inżynierskie. Początkowo zarabiał jako tłumacz.

Już pierwsza powieść Biedni ludzie (1845, wydanie polskie 1929) przyniosła mu
wielki sukces. W kolejnych stał się mistrzem analizy psychologicznej
(psychologizm). Proza nierzadko na pograniczu realności i wyobraźni. Był
zafascynowany irracjonalnymi pierwiastkami natury ludzkiej oraz walką dobra ze
złem czającym się wszędzie. Tu - Sobowtór (1846, wydanie polskie 1962), Białe
noce (1848, wydanie polskie 1902).

Na dalszą twórczość wywarło silny wpływ aresztowanie go za działalność
polityczną, wyrok śmierci (1849) zamieniony na katorgę i służbę wojskową, które
to przeżycia znalazły oddźwięk m.in. we Wspomnieniach z domu umarłych (1860-
1862, wydanie polskie 1897).

Atakował ówczesny indywidualizm filozoficzny, dopatrując się w nim
destrukcyjnego wpływu na człowieka i jego moralność, m.in. w Notatkach z
podziemia (1864, wydanie polskie 1929) oraz w Zbrodni i karze (1866, wydanie
polskie 1887-1888).

Mimo sukcesu jednej z najwybitniejszych swoich powieści - Zbrodni i kary popadł
w długi i uciekł przed wierzycielami za granicę 1867-1871, wydając Idiotę
(1868, wydanie polskie 1909) oraz Biesy (1872, wydanie polskie 1908). Ta druga
powieść przyniosła mu europejski rozgłos.

W Braciach Karamazow (1879-1880, wydanie polskie 1913) potępił zarówno
kapitalistyczną cywilizację, jak ruchy socjalistyczne i rewolucyjne, zarzucając
im zagubienie wartości chrześcijańskich i opowiadając się stanowczo przeciwko
ateizmowi.

Był pisarzem pełnym moralnej pasji, nowatorem artystycznym wahającym się między
skrajnym sceptycyzmem i nadzieją. Jest jednym z największych pisarzy czasów
nowożytnych, wywarł duży wpływ na literaturę światową. W polskich przekładach
także - Dzieła (1928-1929), Z pism (tom 1-11, 1955-1964).

Przeglądaj resztę wypowiedzi z tematu